آمار و ارقامی درباره فرهنگ آپارتمان‌نشینی در تهران
۳۹ درصد آپارتمان‌نشین‌ها به همسایه اعتماد ندارند
زهرا داستانی
مشکلات زندگی آپارتمانی از زمانی آغاز می‌شود که ساکنان آپارتمان‌ها همچنان پیرو سبک زندگی سنتی خود در خانه‌های مستقل و حیاط دار باشند؛ صحبت کردن با صدای بلند، رفت‌وآمد در هر زمان از شبانه‌روز، بلندی صدای تلویزیون، رادیو و ضبط صوت و بسیاری از نمونه‌های دیگر، از جمله عادت‌های ناهمخوان با زندگی در آپارتمان است.
توافق نداشتن ساکنان در نحوه استفاده از مشاع‌ها، وجود سلیقه‌های گوناگون، فرهنگ‌ها و اختلاف محسوس اجتماعی میان ساکنان، بی‌توجهی ساکنان به حقوق همسایگان و الزام نداشتن آن‌ها به جبران خسارت‌های احتمالی تنها بخشی از مشکلات آپارتمان‌نشینی در تهران امروزند؛ اما چند درصد آپارتمان‌نشینان تهرانی با این مشکلات در محل سکونت خود روبه‌رو هستند؟ مهم‌ترین عاملی که آن‌ها را در آپارتمانشان آزار می‌دهد چیست؟
چند درصد تهرانی‌ها با مشکلات آپارتمان‌نشینی مواجه‌اند؟
مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) به سفارش دفتر مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران با انجام یک نظرسنجی تلفنی سعی کرده تا به این سؤالات پاسخ دهد. این مرکز با انجام یک نظرسنجی از تعداد ۲۱۳۳ نفر از شهروندان بالای ۱۸ سال ساکن تهران که در منازل آپارتمانی، مجتمع‌های مسکونی بزرگ و خانه‌های چندطبقه زندگی می‌کنند، به نتایج جالبی درباره وضعیت فرهنگ آپارتمان‌نشینی در پایتخت دست یافته است. این نظرسنجی آبان ۱۳۹۹ انجام شده است.
بر اساس نتایج نظرسنجی ایسپا ۴۲.۷ درصد از ساکنان آپارتمان‌ها در تهران در محل سکونتشان با مشکلاتی که سبب آزار آن‌ها است، روبه‌رو هستند. سر و صدای همسایه‌ها آزاردهنده‌ترین عاملی بوده که بیشتر ساکنان آپارتمان‌ها در تهران به آن اشاره کرده‌اند.
ناآگاهی همسایه‌ها از قوانین آپارتمان‌نشینی، عدم رعایت نظافت و بهداشت راه‌پله و راهرو، استفادۀ شخصی از فضاهای مشاع، بازی و سروصدای کودکان وعدم پرداخت هزینه شارژ یا هزینه‌های مشترک مثل آب یا برق و گاز را از جمله عوامل مهم در ساختمان‌ها بوده‌اند که باعث آزار و اذیت ساکنان آپارتمان‌ها شده است.
غیر قابل اعتماد بودن همسایه‌ها، مشکل اصلی ساکنان مجتمع‌های مسکونی
این عوامل برای ساکنان مجتمع‌های مسکونی متفاوت بوده است. ۳۹ درصد ساکنان مجتمع‌های مسکونی غیرقابل‌اعتماد بودن همسایه‌ها را مهم‌ترین عاملی دانسته‌اند که سبب آزار آن‌ها شده است. سروصدای میهمانی همسایه، عدم پرداخت هزینه شارژ یا هزینه‌های مشترک مثل آب یا برق و گاز، کشیدن سیگار و انداختن فیلتر در راهرو و دخالت همسایه‌ها در زندگی شخصی به ترتیب از دیگر مشکلاتی ساکنان مجتمع‌های مسکونی بوده است.
مشکلات آپارتمان‌نشینی بالاشهری‌ها و پایین‌شهری‌ها
این نظرسنجی نشان می‌دهد که ساکنان بخش‌های کمتر توسعه یافته‌تر در مقایسه با ساکنان مناطق توسعه یافته و مرفه‌تر با مشکلات آپارتمان‌نشینی بیشتری روبه‌رو هستند. در مناطق توسعه‌یافته شهر تهران ۲۷.۱ درصد از ساکنان آپارتمان‌ها ناآگاهی همسایه‌ها از قوانین آپارتمان‌نشینی، ۲۶.۸ درصد عدم پرداخت هزینه شارژ یا هزینه‌های مشترک مثل آب یا برق و گاز، ۲۶.۵ درصد استفادۀ شخصی از فضاهای مشاع و ۲۵.۴ درصد عدم رعایت نظافت و بهداشت راه‌پله و راهرو را مهم‌ترین عوامل آزار و اذیت خود می‌دانند. این در حالی است که در مناطق توسعه‌نیافته شهر تهران ۳۸.۱ درصد از ساکنان آپارتمان‌ها ناآگاهی همسایه‌ها از قوانین آپارتمان‌نشینی، ۳۳.۲ درصد عدم رعایت نظافت و بهداشت راه‌پله و راهرو، ۳۲.۵ درصد استفادۀ شخصی از فضاهای مشاع و ۳۲.۴ درصد بازی و سروصدای کودکان را به عنوان مهم‌ترین عواملی ذکر کرده‌اند که موجب آزار و اذیت آن‌ها شده است.
زنان از مردان بیشتر درباره فرهنگ آپارتمان‌نشینی می‌دانند
۸۶.۶ درصد از آپارتمان‌نشینان تهرانی بیان کرده‌اند از قوانین آپارتمان‌نشینی اطلاع دارند و تنها ۱۳.۳ درصد گفته‌اند قوانین آپارتمان‌نشینی را نمی‌دانند. زنان بیشتر از مردان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بیشتر از افرادی که تحصیلات دانشگاهی ندارند از قوانین آپارتمان‌نشینی مطلع هستند. همچنین سطح طبقه اجتماعی و قرار گرفتن آپارتمان‌ها در مناطق توسعه یافته و کمتر توسعه یافته شهر نیز در میزان آگاهی از قوانین آپارتمان‌نشینی افراد مؤثر بوده است. نتایج نظرسنجی ایسپا نشان می‌دهد که ساکنان مناطق توسعه‌یافته شهر تهران بیشتر از دیگر مناطق از قوانین آپارتمان‌نشینی اطلاع دارند.
۸۷.۸ درصد از پاسخگویان گفته‌اند تا به حال آموزشی درباره اصول صحیح فرهنگ آپارتمان‌نشینی ندیده‌اند و ۱۲ درصد بیان کرده‌اند درباره اصول صحیح فرهنگ آپارتمان، آموزش لازم را دیده‌اند.
بی‌انگیزه بودن تهرانی‌ها برای حل مشکلات آپارتمان‌نشینی
نتایج نظرسنجی نشان می‌دهد که بیشتر آپارتمان‌نشینان در تهران مشکلات خود را با اهالی و دیگر ساکنان آپارتمان برای حل مشکلاتشان در میان نمی‌گذارند. نتایج نشان می‌دهد که در ۳۵ درصد از آپارتمان‌های تهران اصلاً جلسه‌ای برای رسیدگی به امور و مشکلات ساختمان برگزار نمی‌شود و تنها در ۲۵.۶ درصد از ساختمان‌ها، به صورت ماهیانه جلسه برگزار می‌شود. میزان جلسات ماهیانه برای حل و فصل مشکلات آپارتمان در مناطق توسعه یافته بیشتر از توسعه نیافته است.
فرهنگ آپارتمان‌نشینی باید از کودکی آغاز شود
بر اساس این نظرسنجی، بیشتر آپارتمان‌نشینان تهرانی معتقدند که فرهنگ آپارتمان‌نشینی باید از کودکان در مدارس آغاز شود. بعد از مدارس، ساکنان آپارتمان‌ها در تهران گفته‌اند که برنامه‌های تلویزیونی، برگزاری کلاس و دوره‌های آموزشی در سرای محله، فرهنگسرا، انجمن‌ها، کانون‌ها و مسجد می‌تواند در توسعه و ترویج فرهنگ آپارتمان‌نشینی مؤثر باشند. آن‌ها همچنین معتقد بوده‌اند که تصویب قوانین و مقررات شفاف و جامع اصول آپارتمان‌نشینی و اراده مسئولان قضایی در رسیدگی به پرونده‌های نقض قوانین آپارتمان‌نشینی به میزان زیادی می‌تواند در ارتقاء فرهنگ آپارتمان‌نشینی مردم مؤثر باشد.
بنا به گفته ایسپا نتایج این نظرسنجی قابلیت تعمیم دادن به کل شهروندان تهرانی و نیز کل ساکنان ۵ پهنه توسعه‌ای شهر تهران را دارد.
فرهنگ آپارتمان‌نشینی شامل باور رعایت به اصول لازم برای زندگی جمعی در آپارتمان‌هاست که شامل مواردی همچون استفاده درست و مناسب از قسمت‌های مشاع و پرداخت هزینه‌های مشترک مربوط به آن‌ها، احترام به حقوق همسایگان، رعایت مقررات آپارتمان‌نشینی و تمام مواردی است که باعث می‌شود که زندگی صلح‌آمیزی در کنار آدم‌هایی که تنها به اندازه یک دیوار با آن‌ها فاصله داریم، داشته باشیم.
۱۸ دی ۱۳۹۹ – روزنامه چندرسانه‌ای دروازه تهران
از میان خبرها: بازیافت زباله در مجتمع‌های مسکونی چگونه به محیط زیست کمک می‌کند؟
