با همه گیری ویروس کرونا در جهان و توصیه‌های بهداشتی در خصوص شست و شوی دست‌ها برای رفع خطر انتقال بیماری، مطابق پیش‌بینی‌ها، مصرف آب در کشورهای مختلف افزایش قابل توجهی داشت. در اسفند ماه سال ۹۸ که نخستین روزهای همه گیری ویروس در تهران بود شهروندان تهرانی ۹ میلیارد لیتر آب بیشتر از مدت مشابه سال گذشته مصرف کردند. تهرانی همچنین در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۹ با مصرف ۳.۵ میلیون مترمکعب آب که معادل مصرف آب در ماه‌های اوج گرما بود رکورد ۵۰ ساله مصرف آب را شکستند.
کاهش ۹۸ درصدی بارندگی در فروردین
کارشناسان حوزه انرژی بر اساس آمارهای موجود، خطر کم آبی را برای سال پیش روی شهر پیش بینی کرده‌اند. فصل بهار زمان آبگیری سدها بوده و اساساً در اثر ذوب برف حاصل از بارش‌ها زمستانی می‌بایست شاهد آبگیری حداکثری در سدها باشیم اما حالا و پس از پشت سر گذاشتن اسفند و فروردین کم بارش در تهران و نبود ذخیره مناسب برفی، محمد شهریاری، مدیر بهره‌برداری و نگهداری از تأسیسات آبی و برق آبی شرکت آب منطقه‌ای تهران در گفت‌وگو با ایرنا از کاهش ۹۸ درصدی میزان بارندگی در فروردین در سطح استان تهران و کسری ۳۱ میلیون مترمکعبی ذخیره آب سدهای تهران نسبت به سال گذشته خبر داد.
بر اساس آمارها، هم اکنون ۷۴۵ میلیون متر مکعب آب در سدهای پنج‌گانه استان از جمله لار، لتیان، طالقان، ماملو و امیرکبیر تهران ذخیره شده است که نسبت به روز مشابه سال گذشته کسری ۳۱ میلیون متر مکعبی را نشان می‌دهد. در حال حاضر ذخیره آب در دریاچه سدهای امیرکبیر ۱۵۸ میلیون متر مکعب، لتیان ۵۱ میلیون متر مکعب، طالقان ۳۱۹ میلیون متر مکعب، لار ۸۰ میلیون متر مکعب و ماملو ۱۳۷ میلیون متر مکعب است.
در روز مشابه سال گذشته ۷۷۶ میلیون متر مکعب آب در پشت سدهای پنج‌گانه این استان ذخیره شده بود که این امر کاهش وضعیت منابع آبی را نشان می‌دهد. از ابتدای سال آبی جاری تاکنون ۲۳۵ میلی متر بارندگی در حوزه عملکرد استان تهران به ثبت رسیده است که این میزان بارش در مدت مشابه سال آبی گذشته ۳۹۷ میلی متر بوده که با کاهش ۴۱ درصدی مواجه شده‌ایم. همچنین از ابتدای فروردین ماه سال جاری تاکنون فقط ۲.۳ میلی متر بارش در سطح استان داشتیم که این رقم در مدت مشابه فروردین ماه سال گذشته ۱۳۲ میلی متر بوده است. با وجود بارش‌های قابل توجه در سال‌های گذشته اما مسئولان اعلام کرده‌اند که پر بارشی‌های سال‌های آبی ۹۸-۹۷ و ۹۹-۹۸ تأثیر چندانی در خشک‌سالی‌های انباشته سال‌های اخیر ندارد.
تأثیر کرونا بر مصرف آب کل کشور، کمتر از یک درصد خواهد بود
آمارهای آبفای تهران حاکی از این است که مصرف آب تهران در سوم اردیبهشت ۱۴۰۰ برابر با سه میلیارد و ۳۵۰ میلیون لیتر بوده که ۱.۳ درصد نسبت به پارسال کاهش داشته است. با مرور زمان و ماندگاری کرونا اگرچه مرگ و میر‌ها همچنان برقرار است اما شهروندان به دلایل مختلفی همچون کاهش ترس نسبت به ویروس یا یافته‌های جدید درباره میزان انتقال ویروس از سطوح از میزان شستشو‌ها به منظور رعایت پروتکل‌های بهداشتی کاسته‌اند
سؤالی که در این زمینه مطرح می‌شود این است که آیا بالا و پایین رفتن مصرف خانگی آب برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی ایام کرونا روی کم‌آبی‌های پیش روی شهر تأثیرگذار خواهد بود یا نه؟ در همین زمینه مسعود سرپاک، کارشناس حوزه انرژی معتقد است که طبق آمارهای موجود، بیشترین سهم مصرف آب کشور، در بخش کشاورزی است که ریشه در فرهنگ کشت و کار «غرق‌آبی» دارد. ۳ تا ۴ درصد مصرف آب کشور در بخش صنعت و زیر ۶ درصد مصرف، در بخش آب شرب و بهداشتی است؛ بنابراین حداکثر تأثیر کرونا در مصرف آب کل کشور، کمتر از یک درصد خواهد بود.
بحران کم فشاری در شبکه آب‌رسانی
با وجود این درصد کم اما همچنان مسئولان کشور به رعایت مصرف آب در این ایام و به خصوص در فصل‌های گرم سال تأکید می‌کنند و معتقدند که مصارفی چون شستشوی دست و صورت، استحمام، شستشوی چندباره لباس و هر آنچه با محیط خارج از خانه در ارتباط بوده در زمان پیک مصرف افزایش چشمگیر داشته است. به گفته‌ی مسئولان این عادات مصرف باعث کم فشاری در شبکه آب‌رسانی شده و از سوی دیگر، تأمین آب به میزان مورد نیاز در زمان پیک به یک دغدغه تبدیل شده است.
به گفته بنفشه زهرایی، مدیرکل دفتر مدیریت مصرف و ارتقای بهره‌وری آب و آبفای وزارت نیرو، کار‌های مختلفی می‌توان انجام داد تا اثر تنش‌های آبی در بخش مصرف خانگی کمتر نمایان شود. یکی از این راهکار‌ها، حصول اطمینان از استاندارد بودن تجهیزات آب و شیرآلات بوده که خود موجب هدر رفت مقدار زیادی آب می‌شود. همچنین استفاده از وسایل کاهنده مصرف، استفاده از سایبان روی کولر‌های آبی، تعویض پوشال‌های کولرآبی و مراقبت از چکه نکردن آب در کولر‌های آبی، از دیگر راهکار‌هایی است که این روز‌ها می‌توان مد نظر قرار داد.
۴ اردیبهشت ۱۴۰۰ – روزنامه چندرسانه‌ای دروازه تهران
