وقتی یک پرده سینما هم غنیمت است

زهرا داستانی

۲۱ شهریور ماه روز ملی سینما در ایران است.  یعنی روزی که گفته می‌شود نخستین دوربين فيلم‌بردارى به دستور مظفر‌الدین شاه به ایران آمد.  البته ثبت روزی به نام سینما در تقویم ایران ۱۰۰ سال پس از ورود اولین دوربین رقم خورد. با دوربین خریداری شده نخستین فیلم‌های ایرانی در سفر مظفرالدین شاه به اوستاند بلژیک به تاریخ ۲۳ مرداد ۱۲۷۹ ثبت شد. همین زمینه آغاز به کار سینما در ایران شد.

اولین سالن رسمی سینما در تهران به سال ۱۳۰۵ بنا شد اما تنها ۳ سال بعد تعداد سالن‌های سینما در تهران رو به فزونی گذاشت. سینما «ایران» در لاله‌زار، سینما «مایاک»، و سینما «سپه» که ظرفیت بیش از ۱۱۰۰ نفر را داشت، در تهران ساخته و سینما به یکی از اجزای مهم و جدایی ناپذیر تهران بدل شد. گزارش‌های معاونت توسعه فناوری و مطالعات سینمایی وزارت ارشاد در سال ۱۳۹۸  اشاره به این دارد که تهران با ۷۹ سالن سینما و ۲۲۱ پرده برخوردار ترین شهر ایران از امکانات سینمایی است. گزارش دیگری از شرکت توسعه فضا‌های فرهنگی شهر تهران اشاره به این دارد که ۱۰۹ مکان نمایش فیلم غیر فعال در تهران وجود دارد که بخش عمده‌ای از این مکان‌های غیر فعال مالکیت خصوصی دارند.

شهرداری و سینما

شهرداری تهران یکی از سینما داران پایتخت است. مالکیت ۲۰ مکان نمایش فیلم سینما با شهرداری تهران است که بعد از مالکان خصوصی که ۲۹ سینما به نامشان ثبت شده، بیشترین تعداد سینما در شهر تهران را دارد. این مکان‌های نمایش فیلم در سراسر مناطق ۲۲گانه شهر تهران پراکنده شده است. هرچند در ۱۰ منطقه تهران از جمله مناطق ۵، ۸، ۹، ۱۰، ۱۲، ۱۳، ۱۴، ۱۷، ۱۹ و ۲۱ سینمایی متعلق به شهرداری تهران وجود ندارد. در این میان منطقه ۳ تهران با داشتن ۵ سینما از جمله سینما قلهک، پردیس سینمایی باغ کتاب، فرهنگسرای ارسباران، پردیس سینمایی ملت، موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس بیشترین سینمای متعلق به شهرداری را در خود جای داده است.

پس از آن، در منطقه ۱۵ تهران ۳ مکان نمایش فیلم متعلق به شهرداری است از جمله پردیس تئاتر تهران، پامچال و فرهنگسرای خاوران. منطقه ۱۵ دومین منطقه از مناطق ۲۲ گانه تهران است که فراوانی سینماهای متعلق به شهرداری در آن بالا است.

دزاشیب، برج میلاد، فرهنگسرای اشراق، خانه هنرمندان، فرهنگسرای اندیشه، پردیس رازی، تراس چاپلین فرهنگسرای بهمن، مجتمع فرهنگی فجر، پردیس سینمایی تماشا، مجموعه فرهنگی طغرل، پردیس سینمایی راگا، مجتمع فرهنگی اجتماعی امام علی (ع) از جمله سینماهای دیگر تهران هستند که مالکیت آنها متعلق به شهرداری تهران است.

درآمد شهرداری از این سینماها اما چندان قابل توجه نیست. براساس گزارش شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهر تهران، ۸ مکان نمایش فیلم متعلق به شهرداری در سال ۹۷ درآمدی کمتر از ۵۰۰ میلیون تومان داشته است. ۲ سینما درآمدی بین ۵۰۰ میلیون تا ۱ میلیارد تومان داشته و یک سینما درآمدی بین یک تا ۵ میلیارد تومان داشته است. در میان سینماهای متعلق به شهرداری تنها ۲ سینما پردرآمد داشته است. سینماهایی که میزان درآمدشان از فروش فیلم در سال ۹۷ بین ۵ تا ۱۰ میلیارد تومان بوده است.

براساس گزارش شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهر تهران، پردیس سینمایی باغ کتاب با ۴۶۴,۶۷۱ نفر تماشاگر از جمله سینماهای تهران در نیمه اول سال ۹۸ بوده که بیشترین تماشاگر را داشته و بیشترین بلیت را فروخته است. میزان فروش بلیت در این سینما در همان تاریخ بیش از ۶ میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان بوده است.

در این میان مکان‌های نمایش فیلم متعلق به شهرداری پرده‌های نمایش نصب شده در مجتمع فرهنگی و ورزشی دزاشیب در محدوده نیاوران و شمال تهران و خانه فرهنگ پامچال در مشیریه و جنوب تهران در زمزه مکان‌های نمایش کم تماشاچی قرار دارند. در نیمه اول سال ۹۸ سینما دزاشیب ۹۳۶۹ تماشاچی و پامچال ۷۵۷۴ تماشاچی داشته‌اند.

سینمای خانه فرهنگ پامچال با فروش حدود ۴۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان بلیت به تماشاگرانش کمترین میزان فروش در میان سینماهای تهران را در نیمه اول سال ۹۸ داشته است.

اگرچه سینماها و مکان‌های نمایش فیلم متعلق به شهرداری نتوانسته‌اند در همه موارد درآمد‌ساز باشند، اما مسئله کمبود سالن سینما نه فقط در تهران که در همه ایران به قدری بحرانی است که نمی‌توان حتی از فعالیت یک پرده سینما گذشت. چندی پیش اعلام شد که سرانه فرهنگی برای هر شهروند ایرانی در حدود ۲۰ سانتیمتر است. این یعنی حتی یک پرده سینما هم غنیمت است.

 

-آمار‌های موجود در گزارش برگرفته از گزارش شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهر تهران و گزارش‌های معاونت توسعه فناوری و مطالعات سینمایی وزارت ارشاد است.

۱۹ شهریور ۱۳۹۹ – روزنامه چندرسانه‌ای دروازه تهران

از میان خبرها: تهران چند سینمای غیر فعال دارد؟