زهرا داستانی

عابران پیاده با ثبت ۴۰ درصدی تصادفات به نام خود در تهران، نشان داده‌اند که پایتخت شهر امنی برای آن‌ها نیست.

تصادفات رانندگی عامل اصلی مرگ و میر در بسیاری از کشورهای جهان به خصوص کشورهای در حال توسعه‌ است. بر اساس آمارهای سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۸، هر ساله در تصادفات رانندگی حدود ۱.۳۵ میلیون نفر جان خود را از دست می‌دهند؛ به عبارت دیگر از هر ۱۰۰ هزار نفر ۱۸.۲ نفر در جهان براثر تصادف جاده‌ای می‌میرند. علاوه بر آن، بین ۲۰ تا ۵۰ میلیون نفر دچار آسیب‌ و معلولیت می‌شوند. عابران پیاده و موتورسیکلت‌سواران با سهم میانگین ۲۶ درصد به عنوان کاربران آسیب‌پذیر ترافیکی شناخته می‌شوند.

اما سهم عابران پیاده از تلفات رانندگی در تهران بیش از میانگین جهانی است. بر اساس اعلام معاونت آموزش و فرهنگ ترافیک پلیس راهور تهران عابران پیاده سهم ۴۰ درصدی را از تصادفات رخ داده در شهر به خود اختصاص داده‌اند. سرهنگ علی همه‌خانی گفته است که بخش مهمی از آمار بالای مرگ و میر عابران پیاده در تهران به تصادفات در شب باز می‌گردد. زمانی که رانندگان از دید کافی برخوردار نیستند. به گفته او عدم توجه به جلو از سوی رانندگان در شب عامل اصلی تصادفات شبانه عابران پیاده در تهران است. پوشش تیره عابران، نور نامناسب معابر و عدم توجه راننده به جلو به دلیل استفاده از تلفن همراه، خواب آلودگی و … در بروز تصادفات شبانه عابران پیاده مؤثر بوده است. با این حال اما به گفته معاون آموزش و فرهنگ ترافیک پلیس راهور تهران، عابران پیاده نیز دست به دست سایر عوامل داده و با رعایت نکردن قوانین تردد از معابر به افزایش تصادف عابران پیاده در تهران کمک کرده‌اند.

چرا عابران از پل‌های عابر استفاده نمی‌کنند؟

تجربه تردد چند ساعته در تهران می‌تواند بر این موضوع صحه بگذارد که تهران برای عابران پیاده ساخته نشده است. از پیاده‌راه‌هایی که شروع نشده به اتمام می‌رسند تا پل‌های عابر پیاده‌ای که امنیت در آن‌ها وجود ندارد. سال‌ها است که عدم استقبال عابران از پل‌های عابر پیاده در تهران محل بحث بوده است؛ اما مدت‌ها طول کشیده تا مدیران شهری و ترافیکی به این نتیجه برسند که به جای انتقاد از عابران پیاده‌ای که جای گذر از پل عابر از کف خیابان عبور می‌کنند، به دلایلی که سبب این اتفاق می‌شوند بیندیشند. تجهیز نبودن پل‌های عابر در تهران به پله‌های برقی یا آسانسور یکی از دلایل است که استفاده از پل‌ها را برای سالمندان ناممکن و سخت می‌کند. تاریکی فضای پل‌ها و نصب تابلوهای تبلیغاتی که به کاهش دید و محبوس شدن پل‌های عابر انجامیده و آن‌ها را به محل مناسبی برای اسکان معتادان، کارتن‌خواب‌ها و خفتگیرها بدل کرده از جمله دیگر دلایلی هستند که سبب شده تا عابران از پل‌ها استفاده نکنند. امروز متولیان و مسئولان از احساس ناامنی عابران پیاده در پل‌های عابر خبر دارند و برای رفع این مشکل از راه‌حل‌هایی از جمله تعیین زمان مشخص برای استفاده از پل‌ها در شب، حذف تبلیغات یا کاهش ارتفاع بیلبوردهای تبلیغاتی پل‌ها سخن گفته‌اند اما تاکنون اقدام عملی در این باره دیده نشده است.

فرهنگ ترافیکی در تهران و نادیده گرفتن عابران پیاده

اگر از پیاده‌راه‌های تهران و موانع پیش پای عابران در این گذرگاه‌ها بگذریم، باید گفت که تردد و گذر از خیابان‌های تهران برای عابران پیاده کار آسانی نیست. خط سفید عابر پیاده و چراغ راهنمایی و رانندگی هم نمی‌تواند امنیت را برای عابران پیاده در هنگام عبور از خیابان‌های تهران برقرار کند. چراکه حق تقدمی برای عابران پیاده در فرهنگ ترافیکی تهران وجود ندارد و شاید این مهم‌ترین عاملی باشد که میزان تصادفات و جراحات عابران پیاده را در تهران افزایش داده است.

در تصادفات رانندگی، عابران پیاده، کمترین سطح حفاظت را دارند؛ از این رو در تصادفات، بیشترین آسیب را می‌بینند و درصد جراحات و تلفات بسیار بالایی را به خود اختصاص می‌دهند. مطالعات نشان داده که خطر مجروح شدن‌ برای عابران پیاده نسبت به تلفات آن‌ها به مراتب بالاتر از سرنشینان و رانندگان خودروها است. امروزه با افزایش تولید وسایل نقلیه و افزایش جمعیت شهرها، ایمنی عابران پیاده به موضوعی بسیار مهم برای مدیران شهری بدل شده است.

اقدامات مدیران شهری برای امن‌ کردن تهران برای عابران پیاده

مدیریت شهری در تهران نیز در چند سال گذشته با رویکرد تازه‌ای به شهر، اقداماتی را در راستای کاهش تلفات عابران پیاده برداشته است. این اقدامات به طور کلی در جهت افزایش سهم عابران پیاده از معابر شهر صورت گرفته است. پیاده‌راه سازی، عریض کردن و مناسب‌سازی پیاده‌راه‌ها از نخستین اقداماتی بوده که در این راستا صورت گرفته است. رفع ایرادات زیرساختی و اصلاح تجهیزات ترافیکی، تصحیح خط‌کشی‌های شبکه معابر و تکمیل علائم راهنمایی و رانندگی و تابلوهای ترافیکی و برطرف کردن اشکالات موجود در ِالمان‌های ترافیکی از دیگر اقدامات مدیریت شهری تهران برای امن‌تر کردن تهران برای عابران پیاده بوده است.

مدیریت شهری برنامه کلان و گسترده‌ای را جهت تصحیح رفتارهای ترافیکی شهروندان در دستور کار خود قرار داده که از جمله آن می‌توان به پویش موتورسوار خوب اشاره کرد. این پویش در تلاش است تا برخی از رفتارهای موتورسواران از جمله تردد آن‌ها از پیاده‌راه‌ها یا عبور خلاف جهت در خیابان‌ها را که می‌تواند منجر به تصادف عابران پیاده شود، بهبود ببخشد.