بار دیگر زیست شبانه

زهرا داستانی

سال‌های است که تهران در انتظار مجوزی برای زیست شبانه است. اگرچه در طول سال‌های اخیر مدیران شهری تهران تا پای ارایه لایحه و تبدیل آن به قانون زیست شبانه تهران پیش رفته‌اند اما همچنان این لایحه پیشنهادی بلاتکلیف مانده است. با این حال به تازگی اعضای شورای شهر تهران یک فوریت لایحه «برنامه تحقق شهر بیدار در تهران» را به تصویب رسانده است.

تهران از معدود کلان‌شهرهایی است که فعالیت در آن فقط به ساعات اداری در طول روز محدود می‌شود. برخلاف عمده شهرهای بزرگ دنیا حتی شهرهای کشورهای اسلامی که بخشی از فعالیت‌هایشان در حوزه خرید، ورزش و گردشگری در زمان شب انجام می‌شود، تهران دارای محدودیت فعالیت‌ در شب است. اما نزدیک به یک دهه است که برخی از فعالیت‌ها و کسب و کارها در ماه رمضان مجوز فعالیت ‌شب تا اذان صبح را دریافت می‌کنند. مشاغلی چون کافه‌ها و رستوران‌ها از افطار تا سحر امکان پذیرایی از مشتریان خود را دارند.

اجرای آزمایشی شب‌های بیدار در تهران

اما اعطای مجوز فعالیت به برخی از کسب و کارها در ماه رمضان در سال‌ ۹۷ سبب شد که حرف و حدیث‌هایی درباره تداوم امکان فعالیت شبانه در تهران در سایر روزهای سال از زبان برخی از مسئولان و مدیران شهری شنیده شود. اسفند سال ۹۷ در صد و بیست و دومین جلسه شورای شهر تهران کلیات لایحه «الزام شهرداری به برنامه‌ریزی و بسترسازی و احیای زیست شبانه» با ۱۴ رای موافق در شورای شهر تصویب شد. لایحه‌ای که براساس آن به صورت آزمایشی قرار شد تا در ۵ محور پایتخت از جمله میدان ولیعصر- فاطمی، میدان قدس- تجریش، صادقیه، نازی‌آباد و تهرانپارس زیست شبانه برقرار شود.

نگرانی از برقراری امنیت، دلیل مخالفت با زیست شبانه تهران

اما این طرح با مخالفت‌هایی روبه‌رو شد. از جمله نیروی انتظامی تهران بزرگ که اعلام کرد اجرای زیست شبانه در تهران نیازمند زیرساختی برای برقراری امنیت است. این مخالفت با مواضع  سفت و سخت‌تری هم خود را نشان داد. سردار رحیمی، فرمانده نیروی انتظامی تهران اعلام کرد: «ما چیزی به نام طرح حیات شبانه نداریم و نمی‌توانیم واحدهای صنفی را مجزا کنیم و بگوییم که واحدهای صنفی در فلان خیابان‌ها می‌توانند تا دیر وقت فعالیت کنند و بقیه باید فعالیت خود را تعطیل کنند.»

 بازگشت لایحه شب‌های بیدار تهران به شورای شهر

مجموع این مخالفت‌ها سبب شد تا لایحه زیست شبانه با ورود مستقیم فرمانداری تهران رد شود و فعالیت مشاغل به همان سبک سابق ادامه یاد. با گذشت ۲ سال از این ماجرا و شکست یک باره لایحه شورای شهر برای زیست شبانه در تهران، بار دیگر صبح روز سه‌شنبه یک مهر ماه ۹۹ بررسی لایحه «برنامه تحقق شهر بیدار در تهران» روی میز شورای شهر قرار گرفت و این لایحه با یک فوریت به تصویب رسید.

رستمی، معاون امور مناطق شهرداری تهران در جلسه شورای شهر اعلام کرد که این لایحه به صورت مشترک در معاونت خدمات شهری و فرهنگی مورد  پیگیری قرار گرفته و بعد از مخالفتی که فرمانداری تهران با مصوبه زیست شبانه در سال ۹۷ داشت، شهرداری با رایزنی و هماهنگی‌های درون و برون سازمانی اقدام به اصلاح این مصوبه کرد.

لایحه زیست شبانه در تهران حالا اگرچه با موافقت اکثریت اعضای شورای شهر تصویب شده اما این لایحه تا رسیدن به مرحله اجرایی مسیر بسیاری را باید پشت سر بگذارد. مسیری نامعلوم که مشخص نیست آیا بار دیگر با مخالفت روبه‌رو خواهد شد یا خیر؟

چه لایحه زیست شبانه در تهران به سرانجام برسد و چه این بار نیز همانند مصوبه ۲ سال پیش نافرجام بماند، شب‌های شلوغ تهران نشان از مطالبه‌گریی مردم برای زیست شبانه و دریافت خدمات شبانه دارند. اما اینکه این خدمات چطور و در چه قالبی به آنها ارائه شود، مسأله‌ای است که می‌توان آن را ذیل حیات شبانه ‌بررسی کرد. حالا شهر تهران تجربه اجرای آزمایشی یک ماهه طرح زیست شبانه را در برخی مناطق شهر آن هم در ماه رمضان دارد، با این تجربه باید دید نیروهای انتظامی و مدیران شهری چه تصمیمی برای آینده تهران خواهند گرفت.