شهرداری تهران در راستای توسعه محلات شهر دست به اجرای پروژه‌هایی در مناطق ۲۲ گانه شهر تهران در سال ۱۳۹۹ زده است. دروازه تهران در سلسله گزارش‌هایی به این پروژه‌های محله محور پرداخته و از نحوه اجرای آن‌ها در مناطق مختلف تهران گزارش‌هایی تهیه کرده است. این بار به منطقه ۱۴ تهران و پروژه‌های توسعه محله‌ای این منطقه رفته‌ایم.

اجرای ۱۰۴ پروژه توسعه محله‌ای در منطقه ۱۴

شهرداری منطقه ۱۴ سال ۱۳۹۹ با اختصاص ۴۰ میلیارد تومان توانسته ۱۰۴ پروژه توسعه محله‌ای را تعریف و اجرا کند. این پروژه‌ها در راستای دستورالعمل‌های توسعه محله‌ای که از سوی شهرداری تهران ابلاغ شده به اجرا درآمده است. توسعه سرانه‌های فضای سبز، زیباسازی جداره‌ها و بهسازی معابر، حذف فضاهای بی‌دفاع شهری و افزایش مراکز رفاهی از جمله پروژه‌های مدنظر مدیران شهری برای این منطقه بوده است.

به گفته حسین حاجی‌قربانی دولابی، دبیر محله سرآسیاب دولاب تمام این پروژه‌ها بر اساس نیازسنجی از شهروندان منطقه برنامه‌ریزی شده و به اجرا رسیده است. نهادهای مردمی، شورایاران، اصناف و تشکل‌ها نقش واسط میان شهروندان و شهرداری را ایفا کرده و نیاز شهروندان را به گوش مدیران شهری رسانده‌اند. شهرداری این نیازها را به شکل پروژه درآورده و اعتبار آن‌ها را تأمین کرده تا در محلات منطقه به اجرا درآید.

اشتغال‌زایی زنان در غرفه کارآفرینی محله

شهرداری در منطقه ۱۴ با هدف اشتغال‌زایی زنان سرپرست خانواده محله غرفه کارآفرینی در سرای محله سرآسیاب دولاب احداث کرده است. دبیر محله سرآسیاب دولاب در این باره می‌گوید: «استفاده از ظرفیت‌های موجود در سرای محله برای حل بخشی از مشکلاتی که زنان سرپرست خانوار با آن روبه‌رو هستند، از جمله دغدغه‌های مدیریت شهری بوده است. به همین خاطر سال ۱۳۹۹ پیشنهاد کردیم تا در محله سرآسیاب دولاب با بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود در سرای محله، غرفه کارآفرینی را برای اشتغال به کار زنان سرپرست خانوار احداث کنیم. در این غرفه کارآفرینی بیش از ۲۰ زن بی‌سرپرست خانوار فعالیت می‌کنند. درآمد حاصل از فروش محصولات تولید شده به دست این زنان بخشی از نیازهای مالی آن‌ها را تأمین می‌کند.»

افزایش سهم عابران از معابر منطقه

از دیگر اقدامات شهرداری تسهیل تردد عابران و افزایش سهم عابران از معابر منطقه بوده است. شهرداری برای تسهیل تردد عابران، پل عابرپیاده‌ای را در انتهای اتوبان شهید محلاتی مقابل ایستگاه مترو بسیج احداث کرده است. همچنین فضای سبزی را در محدوده مترو ایجاد و آن را به مبلمان شهری تجهیز کرده است. مهدی میان‌محله، ناظر بخش احداث و توسعه شهرداری منطقه ۱۴ می‌گوید: «مترو بسیج از جمله ایستگاه‌های تازه احداث است که ایجاد فضای سبز در ورودی آن بسیار مهم و ضروری بوده است. شهرداری در ورودی این ایستگاه فضای سبزی را ایجاد کرده و فضای اطراف آن را بازپیرایی و به مبلمان شهری مجهز کرده است.»

در خیابان شکوری در محله دلگشا نیز بیش از یک کیلومتر پیاده‌راه‌سازی انجام شده است. نهر رو باز کنار پیاده‌راه پوشانده شده تا فضای بیشتری در اختیار عابران پیاده قرار گیرد. همچنین این پیاده‌راه برای معلولین مناسب‌سازی شده و مسیر بساوایی برای نابینایان در آن تعبیه شده است.

پارک‌های تهران امن‌تر می‌شود

همچنین مدیریت شهری بازپیرایی بوستان‌های منطقه را نیز در دستور کار خود قرار داده است. شهرداری در سال ۱۳۹۹ دست به بازپیرایی و رنگ‌آمیزی جداره‌های ۴ بوستان منطقه از جمله بوستان صالحی، معین، صاحب الزمان و شهیدان گلپیرا زده است. رنگ‌آمیزی و نقاشی دیواره‌های این بوستان‌ها به درخواست شورایارای محله انجام شده است.

مهدی میان محله، ناظر بخش احداث و توسعه شهرداری منطقه ۱۴ می‌گوید: «همچنین پارک‌های منطقه به دلیل کمبود سیستم روشنایی با مشکل امنیت روبه‌رو بودند. سال ۹۹ با افزایش سیستم روشنایی بخشی از جرایم در این پارک‌ها کاهش یافته و به افزایش امنیت شهروندان کمک کرده است.»

تعویض کف‌پوش زمین‌های بازی کودکان و تجهیز آن‌ها به وسایل بازی از دیگر اقدامات شهرداری در بوستان شاهدین بوده است. وسایل بازی کودکان در این پارک بر اساس نیاز و تراکم جمعیت کودکان افزایش یافته و اداره ورزش منطقه میزهای پینگ پونگ، فوتبال دستی، شطرنج و… را به فضای ورزشی پارک شاهدین افزوده است. همچنین این پارک به المان‌های شهری و مبلمان شهری مجهز شده است.

تلاش برای افزایش سرانه‌های ورزشی محلات

شهرداری در محله شکوفه، از محلات قدیمی منطقه دست به ساخت زمینی ورزشی زده است. محله شکوفه به دلیل تراکم بالای جمعیت با کمبود فضای سبز و فضای رفاهی روبه‌رو است. هرچند این محله دو پارک دارد و سال گذشته شهرداری میدانگاهی به نام امیرکبیر در محدوده این محله احداث کرده اما همچنان سرانه فضای سبز و فضای تفریحی محله شکوفه به نسبت سایر محلات منطقه ۱۴ بسیار پایین است. از این رو مدیریت شهری در بخشی از فضای بوستان شکوفه زمین ورزشی احداث کرده تا بخشی از نیازهای اهالی محله را به داشتن فضای تفریحی و ورزشی برطرف کند.

همچنین زمین ورزشی بوستان شهیدان گلپیرا در محله صاحب الزمان به وسیله شهرداری مرمت شده است. چمن مصنوعی آن تعویض شده، سیستم روشنایی تقویت و حفاظ‌های آن تعمیر شده است.

مسجد قدیمی محله دولاب مرمت می‌شود

مرمت مسجد تاریخی بقیة‌الله دولاب از دیگر اقدامات شهرداری در راستای حفظ هویت محلات تهران بوده است. در مرمت و مقاوم‌سازی این مسجد ۹۰۰ ساله دفاتر توسعه محله‌ای نقش مهم ایفا کرده‌اند. علی امیر شاه‌کرمی، مدیر دفتر توسعه محله‌ای ناحیه ۴ شهرداری منطقه ۱۴ در این باره می‌گوید: «دفاتر توسعه محله‌ای به عنوان نماینده سازمان نوسازی رسالت توسعه محلات را بر عهده دارند و توسعه محلات را در رشد همه جانبه محلات از رشد کالبدی، فرهنگی و اجتماعی می‌دانند؛ بنابراین اقدامات دفاتر توسعه محله‌ای شامل چند بخش می‌شود که مهم‌ترین آن حذف بافت فرسوده و هویت‌بخشی به محلات است.»

هویت‌بخشی به محله تاریخی دولاب با تکیه بر عناصر هویت‌بخشی چون مسجد بقیة‌الله، حمام دولاب، تکیه چال و… آغاز شده است. مدیر دفتر توسعه محله‌ای ناحیه ۴ شهرداری منطقه ۱۴ می‌گوید: «دفتر توسعه محله‌ای دولاب برای آنکه بتواند روح مشارکت را در این محله تقویت کند و هم رضایت اهالی را برای نوسازی محله جلب کند، دست به مرمت و احیای بناهای تاریخی محله زده است.» او درباره مرمت مسجد تاریخی دولاب می‌گوید: «سال ۱۳۹۷ سند توسعه‌ای از سوی سازمان نوسازی پیشنهاد شد که تولیت تهیه آن بر عهده دفاتر نوسازی قرار گرفت. از همان زمان دفاتر توسعه محله‌ای کار برداشت آماری در محلات را آغاز کردند، ساختارها و عناصر هویت‌بخش محله و نهادهای دخیل را شناسایی و بر اساس آن نیازهای محله را سنجیده شد. یکی از عناصر هویت بخش محله مسجد بقیة‌الله بود که مرمت آن را در قالب پروژه‌های توسعه محله‌ای سال ۱۳۹۹ به تصویب رسید.»

به گفته شاه‌کرمی، در سال‌های گذشته شهرداری با همکاری میراث فرهنگی در چهارگوشه مسجد بقیة‌الله به منظور استحکام‌بخشی حفاری کرده و شمع کوبیده است. در جریان این حفاری آثار باستانی به دست آمده که قدمت این مسجد را به دوره ایلخانی افزایش داده است.

حالا مدیر دفتر توسعه محله‌ای ناحیه ۴ شهرداری منطقه ۱۴ می‌گوید که شهرداری قرار است با کمک میراث فرهنگی نمایی مسجد را مرمت و بازسازی کند. فعلاً نمای قبلی تخریب شده و کارشناسان میراث فرهنگی طرح نمای جدیدی را مطابق هویت این مسجد ارائه کرده‌اند تا در روزهای پیش رو کار را برای ساخت نمای تازه این مسجد آغاز کنند.

همچنین شهرداری جداره‌های بوستان معین در محله صاحب‌الزمان و جداره کندروی بزرگراه امام علی در ورودی خانه- موزه استاد معین را بازپیرایی کرده است.