شهرداری تهران در راستای توسعه محلات شهر دست به اجرای پروژه‌هایی در مناطق ۲۲ گانه شهر تهران در سال ۱۳۹۹ زده است. دروازه تهران در سلسله گزارش‌هایی به این پروژه‌های محله محور پرداخته و از نحوه اجرای آن‌ها در مناطق مختلف تهران گزارش‌هایی تهیه کرده است. این بار به منطقه ۷ تهران و پروژه‌های توسعه محله‌ای این منطقه رفته‌ایم.

اجرای ۴۳ پروژه توسعه محله‌ای در منطقه ۷

شهرداری منطقه ۷ در سال ۱۳۹۹ با اختصاص ۲۷ میلیارد تومان توانسته ۴۳ پروژه توسعه محله‌ای را تعریف و اجرا کند. این پروژه‌ها در راستای دستورالعمل‌های توسعه محله‌ای که از سوی شهرداری تهران ابلاغ شده به اجرا درآمده است. توسعه سرانه‌های فضای سبز، زیباسازی جداره‌ها و بهسازی معابر، حذف فضاهای بی‌دفاع شهری و توسعه مسیر دوچرخه‌سواری از جمله پروژه‌های مدنظر مدیران شهری برای این منطقه بوده است.

به گفته عباس مافی، معاون خدمات شهری و محیط‌زیست شهرداری منطقه ۷، تمام این پروژه‌ها بر اساس نیازسنجی از شهروندان منطقه برنامه‌ریزی شده و به اجرا رسیده است. نهادهای مردمی، شورایاران، سازمان‌های مردم‌نهاد، اصناف و تشکل‌ها نقش واسط میان شهروندان و شهرداری را ایفا کرده و نیاز شهروندان را به گوش مدیران شهری رسانده‌اند. شهرداری این نیازها را به شکل پروژه درآورده و اعتبار آن‌ها را تأمین کرده است تا نهایت در محلات منطقه به اجرا درآید. به گفته او، بیشتر پروژه‌های توسعه محله‌ای در این منطقه به دستور شهردار در محلات کم برخوردار اجرا شده است تا بخشی از نیازهای ساکنان این محلات را مرتفع سازد.

اجرا طرح گُلماند در محلات تهران

احداث مراکز گُلماند یکی از پروژه‌های توسعه محله‌ای است که در منطقه ۷ به اجرا درآمده است. احداث این مراکز بخشی از راه‌کارهای معاونت خدمات شهری شهرداری تهران در راستای تشویق شهروندان به کاهش تولید پسماند و تفکیک زباله‌های خشک از مبدأ است. معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری منطقه ۷ در این باره می‌گوید: «پیش از این مراکزی در محلات تهران مستقر بودند که پسماندهای خشک شهروندان را از آن‌ها خریداری می‌کردند یا در ازای آن به شهروندان مواد شوینده ارائه می‌کردند. اگرچه این مراکز همچنان در شهر فعال هستند اما در کنار آن‌ها مراکز گُّلماند با هدف جلب مشارکت شهروندی بر نگهداشت بهینه شهر و توسعه سرانه‌های خدماتی همانند فضای سبز ایجاد شده است.» به گفته مافی، در مراکز گُلماند در ازای پسماندهای خشکی که شهروندان تحویل می‌دهند، گل‌ها و گیاهان آپارتمانی ارائه می‌شود. همچنین مسئولان در این مراکز درباره چگونگی و نحوه نگهداری از این گیاهان به شهروندان آموزش می‌دهند.

به گفته معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری منطقه ۷، در این منطقه دو مرکز گلماند احداث شده است. یکی از این مراکز در بوستان اندیشه خیابان شریعتی مستقر است. همچنین مرکز دیگری در باغ هورفر در محله ارامنه راه‌اندازی شده است.

بوستان به جای فضای بی‌دفاع شهری

از دیگر اقدامات شهرداری تهران در منطقه حذف فضاهای بی‌دفاع شهری با هدف کاهش آسیب‌های اجتماعی است. سال ۱۳۹۹ فضایی در حدود ۲ هزار متر مربع در حاشیه ضلع غربی اتوبان امام علی تبدیل به بوستانی به نام برزگران شده است. معاون خدمات شهری و محیط‌زیست شهرداری منطقه ۷ می‌گوید: «این فضا در پی ایجاد اتوبان امام علی خریداری شده و بلااستفاده باقی مانده بود. در سال‌های گذشته این محل به مکان تجمع بی‌خانمان‌ها تبدیل شده بود. شهرداری برای کاهش این آسیب مجبور به مداخله بود و بهترین مداخله تبدیل این فضا به بوستانی برای حضور شهروندان و استفاده اهالی محله بود.» شهرداری این بوستان را به سیستم روشنایی، مبلمان شهری و فضای بازی کودکان تجهیز کرده است. همچنین با ایجاد این بوستان در حاشیه اتوبان به کاهش آلودگی صوتی منطقه کمک کرده است.

تلاش برای توسعه فضای سبز منطقه

مدیریت شهری تلاش کرده تا در این منطقه فضای سبز را با استفاده از ظرفیت‌های موجود افزایش دهد. شهرداری با نصب رواق‌ها و مبلمان شهری در پیاده‌راه خیابان سهروردی درگاهی برای استراحت عابران پیاده فراهم کرده است. معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری منطقه ۷ در این باره می‌گوید: «خیابان سهروردی یکی از معابر اصلی منطقه با کمبود فضای سبز روبه‌رو است. شهرداری در این معبر تلاش کرده تا با نصب رواقی از گل‌ها و گیاهان گذری متفاوت ایجاد کند و فاضی مکثی برای شهروندان فراهم آورد.»

مناسب‌سازی پیاده‌راه‌ها برای نابینایان

از دیگر اقدامات شهرداری تهران افزایش سهم عابران پیاده از معابر شهر و همچنین مناسب‌سازی آن‌ها برای نابینایان و معلولان است. به گفته محمد جواد خسروی، معاون فنی و عمرانی منطقه ۷، پیاده‌راهی در خیابان شهید قدوسی احداث شده است. در کنار احداث این پیاده‌راه مسیر مخصوصی برای نابینایان ایجاد شده و بخشی از پیاده‌راه به مسیر دوچرخه‌سواری اختصاص یافته است.

به گفته او، پیاده‌راه محور خیابان سبلان (حد فاصل خیابان سبلان تا شهید مدنی) در مرز شهرداری منطقه ۷ و ۸ بهسازی شده است. بخشی از این بهسازی در سال ۱۳۹۹ انجام شده و بخش دیگر در ۱۴۰۰ تکمیل می‌شود.

همچنین بهسازی پیاده‌راه خیابان خواجه نصیرغربی حد فاصل خیابان شریعتی به سمت میدان سپاه انجام شده است. علاوه بر بهسازی پیاده‌راه و ایجاد مسیر مخصوص نابینایان، بهسازی محیطی نیز در این محدوده انجام نشده است.

افزایش سهم دوچرخه‌سواران از معابر منطقه

از دیگر تلاش‌های شهرداری منطقه برای توسعه محلات ایجاد مسیرهای دوچرخه‌سواری است. شهرداری تهران در سال ۱۳۹۹ در ضلع جنوب خیابان طالقانی مسیر دوچرخه‌سواری احداث کرده است. طول این مسیر ۵۰۰ متر است و به دلیل عرض کم پیاده ‌راه، این مسیر از سهیم ماشین‌ها و خیابان طالقانی به مسیر دوچرخه‌سواری اختصاص یافته است.

علاوه بر این، شهرداری تهران یک مسیر دوچرخه‌سواری را هم حد فاصل سه راه تهرانپارس تا میدان آزادی طراحی و اجرا کرده است. به گفته معاون فنی و عمرانی منطقه ۷، پنج منطقه تهران درگیر این طرح بزرگ هستند که منطقه ۷ یکی از آن‌هاست. ۲۴۰۰ متر از این مسیر دوچرخه در منطقه ۷ قرار دارد. شهرداری منطقه توانسته ۱۴۵۰ متر از این مسیر دوچرخه‌سواری را در سال ۹۹ تکمیل کند. به گفته او، کل مسیر دوچرخه‌سواری سه راه تهرانپارس تا میدان آزادی تا پایان اردیبهشت ۱۴۰۰ تکمیل خواهد شد.

نقاشی‌ها بر جداره‌های کهنه شهر

رنگ‌ها بر دیوارهای شهر از دیگر اقدامات مدیریت شهری برای افزایش حس نشاط و شادابی در محلات است. شهرداری تهران در سال ۱۳۹۹ دست به رنگ‌آمیزی جداره‌های خیابان پازوکی زده و دیوارنگاره‌های تازه‌ای بوستان آوا را تزئین کرده است. همچنین پروژه نقاشی دیواری بر جداره ضلع شرق بزرگراه صیاد از میدان سپاه به سمت شمال اجرا شده است.

بازگشایی درهای باغ محلی به روی مردم

احداث باغ هورفر از دیگر پروژه‌های توسعه محلی در منطقه ۷ است. شهرداری با تملک باغی قدیمی در منطقه فضایی را برای درنگ و معاشرت اهالی فراهم کرده است. عباس مافی، معاون خدمات شهری و محیط‌زیست شهرداری منطقه ۷ در این باره می‌گوید: «باغی هورفر مساحتی در حدود ۳ هزار متر مربع دارد. این باغ با تملک شهرداری به یک بوستان عمومی تبدیل شده و به نام مالک آن نام‌گذاری شده است. این باغ در یکی از محلات پرتراکم قرار داد که با کمبود سرانه فضای سبز روبه‌رو است. از این رو شهرداری با تملک این باغ و تبدیل آن به پارک عمومی سعی در رفع بخشی از نیاز اهالی برآمده است.» او می‌گوید: «پیش از آنکه درهای باغ هورفر به روی مردم باز شود، نزدیک‌ترین فضای سبزی محله، باغ موزه قصر بود که فاصله زیادی با محله داشت. اگرچه تبدیل باغ هورفر به پارک عمومی سرانه فضای سبز محله را افزایش چندانی نداده است اما از بُعد اجتماعی تأثیر بسیاری داشته است.» همچنین ساختمان مسکونی باغ هورفر هم به مرکز آموزش گل و گیاه تبدیل شده است. شهروندان می‌توانند به طور رایگان در کلاس‌های آن شرکت کنند و به سلیقه خود گل و گیاه بکارند. دومین مرکز گُلماند منطقه هم در این پارک ایجاد شده است.