شهرداری تهران در راستای افزایش حس تعلق شهری در شهروندان و بالا بردن سطح رضایت از زندگی در تهران ۵۵ پروژه توسعه محله‌ای را در منطقه ۱۷ اجرایی کرده است.

در حدود نیم قرن پیش شمار خیابان‌های تهران به تعداد انگشت‌های دست نمی‌رسید اما حالا این شهر ۶۰ بزرگراه، ۳۴۵ خیابان اصلی و بیش از ۲ هزار خیابان فرعی دارد؛ اما توسعه خیابان‌ها و بزرگراه‌ها در نیم قرن اخیر، با نگاهی خودرو محور پیش رفته است. نگاهی که حضور انسان‌ها در شهر را نادیده گرفته و حتی نتوانسته تردد شهروندان در شهر را سهولت بخشد. ابرپروژه‌های شهری همچون اتوبان‌ها، بزرگراه‌ها و تونل‌ها که برای حل مشکل ترافیک در شهر احداث شدند، اندکی پس از افتتاح به خدمت خودروها درآمدند؛ اما مدیریت فعلی شهرداری رویکرد تازه‌ای را در تهران آغاز کرد. رویکردی که تمرکز خود را روی بهتر شدن زیست شهروندان گذاشت و پروژه‌های توسعه محله‌ای را در محلات تهران کلید زد. بهسازی خیابان‌ها و کوچه‌ها، بهسازی نما و جداره‌های محلات، ایجاد پاتوق‌ها و میدانگاه‌ها، ایجاد گذرگاه‌های مخصوص عابر پیاده، توسعه فضاهای سبز و احداث مراکز فرهنگی و ورزشی در محلات از جمله اقداماتی است که مدیریت شهری امسال در تهران به سرانجام رسانده است. منطقه ۱۷ تهران با داشتن ۱۲ محله یکی از مناطقی است که ۵۵ پروژه توسعه محله‌ای را با اعتبار حدود ۵۵ میلیارد تومان در آن تعریف و به اجرا رسیده است.

رنگ‌هایی که به کوچه شهاب جان دادند

کوچه‌های دوستی از جمله پروژه‌های توسعه محله‌ای است که اجرای آن در کوچه‌های مختلف در تهران با استقبال شهروندان روبه‌رو شده است. منطقه ۱۷ تهران نیز در سال ۹۹ صاحب دو کوچه دوستی شده است. ابراهیم کوهنژاد، شهردار ناحیه یک منطقه ۱۷ در این رابطه می‌گوید: «یکی از اقدامات خوبی که در شهرداری تهران با تصمیم شورای شهر و شهرداری تهران در حال انجام است پروژه کوچه دوستی در محلات تهران است. با ابلاغ این طرح به شهرداری منطقه، کوچه شهاب برای اجرای این طرح انتخاب شد.»

او می‌گوید: «نزدیک به ۲ هزار و ۲۰۰ متر از جداره‌های خانه‌های این کوچه رنگ‌آمیزی شده و حدود ۱۵۰ میلیون تومان برای این کار هزینه شده است.»

شهردار ناحیه یک منطقه ۱۷ می‌گوید: «در کنار اجرای کوچه دوستی شهاب از اداره برق خواستیم تا تیربرق‌های این کوچه را تعویض و شبکه خود نگهدار را در این کوچه فعال کند.»

کوچه ۱۰۷ در یکی از محلات ناحیه ۲ نیز یکی دیگر از کوچه‌های منطقه است که اجرای طرح کوچه دوستی در این به سر انجام رسیده. اجرای این طرح در کوچه کشاورز دز ناحیه یک منطقه ۱۷ هم در جریان است

جایی برای اسکان کارگران

ارائه خدمات شهری به شهروندان از جمله وظایف شهرداری‌ها است؛ اما بخش عمده این وظیفه بر عهده کارگرانی است که در شهرداری‌ها مشغول به کارند. ۱۰۹ کارگر در ناحیه یک منطقه ۱۷ تهران خدمات شهری را به شهروندان ارائه می‌دهند؛ اما از میان آن‌ها ۶۰ کارگر مکانی برای اسکان در شب ندارند و شب را در مکانی که آن را اسکان کارگری می‌نامند، سر می‌کنند. مکانی که وضعیت مساعدی برای استراحت و خواب این کارگران ندارد. حالا شهرداری منطقه طرح بازسازی اسکان کارگری را با هدف افزایش کیفیت زندگی این کارگران آغاز کرده است.

ابراهیم کوهنژاد، شهردار ناحیه یک منطقه ۱۷ می‌گوید: «در ناحیه یک منطقه اسکان کارگری داشتیم که وضع خیلی خوبی نداشت. تصمیم بر این شد که یک اعتبار ۵۰۰ میلیون تومانی برای بازسازی کامل اسکان در نظر بگیریم. قرار است سرویس بهداشتی و حمام این اسکان بازسازی شود. دیوارهای آن رنگ‌آمیزی و کف‌پوش آن تعویض شود. همچنین دو اتاق مجزا برای استراحت کارگران در نظر گرفته‌ایم.»

باغ‌راهی در خیابان نیک نفس

خانه‌های قدیمی با دیوارهای رنگ و رو رفته؛ این وجه مشترک اغلب محلات منطقه ۱۷ است؛ اما این ظاهر نامطلوب در خیابان‌های اصلی بیش از همه به چشم اهالی می‌آیند. خیابان‌هایی چون خیابان نیک نفس دائمی در مرز بین دو محله سجاد و جلیلی. خیابانی که نمای قدیمی‌اش سبب گلایه‌مندی اهالی محله شده است. حالا اما شهرداری منطقه ۱۷ در تلاش است تا طرح باغ‌راه را در این خیابان اجرا کند.

سیما ودودی، مدیر دفتر توسعه محلی ناحیه ۲ منطقه ۱۷ درباره طرح باغ‌راه خیابان نیک نفس دائمی توضیح می‌دهد: «اولین گامی که در راستای تهیه سند توسعه محلات در منطقه ۱۷ برداشته شده نیازسنجی از مردم محله بوده است.» او با اشاره به نتایج این نظرسنجی در محلات این منطقه می‌گوید: «مردم محله جلیلی به شدت از سرانه فضای سبز در این محله ناراضی بودند. این محور به عنوان مرز محله جلیلی و سجاد دارای فضاهای سبز کوچک مقیاس خرد بود؛ اما به دلیل اینکه قابلیت استفاده نداشتند به چشم مردم محله نمی‌آمدند؛ بنابراین شهرداری تصمیم گرفت تا روی پیوستگی این فضاها کار کند و از لحاظ کاربردی و اکولوژیکی این فضاهای سبز خرد را تقویت کند.»

مدیر دفتر توسعه محلی ناحیه ۲ منطقه ۱۷ با اشاره به ظاهر نامطلوب خیابان نیک‌نفس دائمی می‌گوید: «اکثر پلاک‌های جنوب محور نیک‌نفس دائمی به دلیل قرار گرفتن در طرح تعریض محور، در عقب‌نشینی از بین خواهند رفت و به همین دلیل مردم نتوانسته‌اند در سنوات گذشته فرآیند تخریب و نوسازی را انجام دهند. شهرداری نیز به دلیل حجم بالای تملک نتوانسته این املاک را خریداری کند؛ بنابراین نمای این محور بسیار نامطلوب شده و سبب گلایه‌مندی اهالی محله شده است.»

او می‌گوید: «پروژه باغ‌راه خیابان نیک‌نفس دائمی فرآیندی را از طراحی، جذب اعتبارات و مذاکره با ساکنین طی کرده که ۲ سال به طول انجامیده است.»

به گفته ودودی قرار است پروژه باغ‌راه نیک‌نفس دائمی در سه مقطع اجرا شود. در ابتدا کف‌سازی این محور انجام می‌شود و در ادامه فضای سبز مشجر این محور تجهیز و تکمیل خواهد شد. قرار است این محور با نصب مبلمان شهری و با تغییر کاشت پوشش گیاهی از نظر بصری و عملکردی وضعیت بهتری پیدا کند. درختچه‌های همیشه سبز در این محور کاشته خواهند شد تا برای همه فصول این محور را سبز نگه دارد. این درختان به نام شخصیت‌های سرشناس محله نام‌گذاری خواهند شد تا انگیزه نگهداری از درختان را در اهالی ایجاد کند.

مدیر دفتر توسعه محلی ناحیه ۲ منطقه ۱۷ می‌گوید: «جلب رضایت مالکان خانه‌هایی که جداره‌هایشان بخشی از نمای این محور را تشکیل می‌دهند، سخت‌ترین قسمت این کار بوده است که در نهایت به نتیجه رسیده است.»

به گفته او، قرار است بر جداره‌های محور نیک‌نفس دائمی نقش‌هایی زده شود که اهالی محله آن‌ها را انتخاب کرده‌اند. حالا شهرداری منطقه زیرسازی و رنگ پایه را انجام داده و دفتر توسعه محلی با کمک هنرمندان محلی، دانشجویان دانشگاه فرهنگ و هنر و NGO هایی که در این زمینه فعال هستند طراحی و رنگ‌آمیزی این محور را آغاز کرده‌اند.

به گفته ودودی، یکی از اهالی معتمد محل به عنوان شهردار تعیین شد تا بر فرآیند اجرای و نگهداشت این باغ‌راه نظارت داشته باشد.

این محور از میدان جلیلی آغاز می‌شود و قرار است پیاده‌راهی این میدان را به خیابان ابوذر وصل کند. دو میدانگاه نیز برای عابران پیاده در این مسیر ایجاد خواهد شد.

گشت و گذار در منطقه ۱۷ با دوچرخه

منطقه ۱۷ این روزها صاحب ۱۰ کیلومتر مسیر ایمن دوچرخه شده است و علاوه بر آن مسیر دوچرخه‌سواری را با زدن کلنگ باغ‌راه سلامت توسعه داده است.

حکمت، مدیر حمل و نقل پاک شهرداری منطقه ۱۷ در رابطه با باغ‌راه سلامت می‌گوید: «باغ‌راه سلامت منطقه ۱۷ اولین باغ‌راه سلامت در تهران است. این باغ‌راه ایستگاه مترو بریانک را به ایستگاه مترو زمزم وصل می‌کند. طول این مسیر ۴ هزار و ۵۰۰ متر است که با احداث یک پل روگذر روی دو خط تهران اهواز و تهران تبریز کاهش خواهد یافت.»

به گفته او، پروژه باغ‌راه سلامت منطقه ۱۷ دارای دو مسیر ویژه دوچرخه و عابر پیاده است. همچنین قرار است در جریان اجرای مسیر پیاده و دوچرخه در باغ‌راه سلامت نقاط بی‌دفاع شهری حذف و پارک‌ها سامان‌دهی شود. همچنین با کاشت درختان در این مسیر، فضای سبز منطقه افزایش یابد و جویی در کنار این مسیر احداث شود.

به گفته این مقام مسئول تاکنون مسیر باغ‌راه سلامت این منطقه ۳۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. بنابر پیش بینی‌ها این مسیر تا خرداد سال ۱۴۰۰ به اتمام خواهد رسید.

بازسازی زمین‌های خاکی‌ برای فوتبالیست‌های فردا

منطقه ۱۷ متراکم‌ترین و پرجمعیت‌ترین منطقه در تهران است. بر اساس آمارهای ارائه شده این منطقه ۵۰۰ هزار نفر جمعیت دارد که ۴ برابر میانگین جمعیت سایر مناطق تهران است. جمعیتی که کودکان، نوجوانان و جوانان بخشی وسیعی از آن را تشکیل می‌دهد؛ اما با این وجود، سرانه ورزشی در منطقه ۰.۱۸ صدم مترمربع است. شهرداری تهران در سال ۹۹ با توجه به نیاز شهروندان منطقه دست به توسعه و بهسازی فضاهای ورزشی زده است. بهسازی زمین‌های چمن میلان و زمین چمن بوستان فتح المبین از جمله زمین‌هایی ورزشی بوده که در این سال بهسازی شده‌اند.

مجید غلامی دادگر، شهرداری ناحیه ۳ منطقه ۱۷ در رابطه با بهسازی و ترمیم زمین چمن میلان می‌گوید: «زمین چمن میلان تا سال ۱۳۸۹ زمینی خاکی بوده است. سال ۸۹ تصمیم بر این شد تا این زمین خاکی چمن شود و دور آن را فنس‌های آهنی کشیده شود. یک دهه بعد این زمین دوباره فرسوده شده است. در پروژه‌های محلی ۱۳۹۹ تصمیم بر این شد تا دوباره این زمین بازپیرایی شود. زمین چمن مصنوعی تعویض و فنس‌ها تعمیر و رنگ‌آمیزی شود.»

همچنین، زمین چمن بوستان فتح‌المبین در محله آذری با وسعت ۶۰۰ متر با اعتبار ۳۰۰ میلیون تومان ترمیم و بازسازی شده است. شهرداری ناحیه یک منطقه ۱۷ می‌گوید که بازسازی این زمین چمن یکی از درخواست‌های چندساله مردم این محله بوده است.

به گفته کوهنژاد، زمین ورزشی بوستان فتح‌المبین یکی از زمین‌هایی است که به دلیل کمبود فضای ورزشی در این ناحیه مورد استفاده اهالی سایر محلات قرار می‌گیرد. علاوه بر این، یک زمین چمن نیز به تازگی در این منطقه احداث شده و در مجموع ۴ زمین چمن در اختیار اهالی این منطقه قرار گرفته است.

محله‌ای که باید دوستش داشته باشیم

این روزها خیابان شهید شیخ محمدی در ورودی محله بلورسازی با دیوارهای رنگی‌اش به استقبال اهالی محله می‌آید. جداره ۳۵۰ متری خیابان شهید شیخ محمدی توسط شهرداری منطقه رنگ‌آمیزی شده است. همه این‌ها در نهایت به دنبال ایجاد حس تعلق در شهروندان به محله‌‌شان است. تهران نه از اتوبان‌ها که از محله‌هایش آغاز می‌شود. خانه‌ها را نمی‌توان در اتوبان‌ها بنا کرد و زندگی در محله‌ها ریشه می‌دواند.