سارا مالکی

پسماندهای خانگی در حالت کلی در دستۀ پسماندهای عادی قرار می‌گیرند، یعنی در دسته‌ای جدا از پسماندهای بیمارستانی، صنعتی و… قرار دارند. به این نوع پسماند، پسماندهای شهری نیز گفته می‌شود. این مواد بسته به ساختار آن‌ها در دو دستۀ کلی «پسماندهای تر» و «پسماندهای خشک» قرار می‌گیرند که البته هر کدام از آن‌ها نیز انواع مختلفی را شامل می‌شود. آگاهی از تنوع این پسماندها می‌تواند به تفکیک بهتر آن‌ها در منزل کمک کند.

 این مطلب راهکارهایی برای تفکیک پسماندهای خانگی معرفی می‌کند. همچنین اشتراک این مطلب با دیگر ساکنان ساختمان می‌تواند به توجه بیشتر به تفکیک زباله‌های خانگی یا تلاش برای کاهش تولید آن‌ها کمک کند. آیا تا به حال در جلسات ساختمان خود درباره تفکیک زباله‌ و راهکارهای کاهش تولید پسماند صحبت کرده‌اید؟

اولین گام بازیافت زباله

قدم اول و در واقع اصلی‌ترین قدم بازیافت زباله این است که پسماندهای تر و خشک را از هم جدا کرده و هر کدام از آن‌ها را در کیسه‌ای مخصوص و جدای از دیگری قرار دهیم.

از پسماند تر چه می‌دانیم؟

پسماندهای تر، مواد قابل تجزیه هستند که در حالت کلی حتی به صورت کم نیز، ساختاری تر دارند. این مواد شامل پوست و ضایعات میوه‌ها، تکه‌های اضافی انواع گوشت‌ها و باقی‌مانده‌های مواد غذایی هستند که اگر آن‌ها را جدای از پسماندهای خشک و برای مصارفی از قبیل تهیه کود طبیعی نگه داریم، توانسته‌ایم نقش مهمی در کاهش میزان پسماند تر و در نتیجه کاهش قابل توجه تولید شیرابه‌های بدبوی حاصل از دفع نادرست پسماند، ایفا کنیم.

اهمیت پسماند خشک

پسماند خشک دسته دیگری از زباله‌ها است که در خانه‌ها تولید می‌شود. این زباله‌ها رطوبت ندارند و شیرابه تولید نمی‌کنند ولی به دلایل مختلفی از جمله میزان بالای تولید روزانه و یا غیر قابل بازیافت بودن و گاهی غیر قابل تجزیه بودن (در پسماندهای پلاستیکی) از اهمیت بالایی برخوردارند. زباله‌های خشک به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. از کاغذها و نان گرفته تا لباس، چوب و مبل همه جزو پسماندهای خشک به حساب می‌آیند.

 پسماندهای خشک گاهی در طی فرآیند تولید ممکن است باعث آسیب جدی محیط زیست شوند، به همین دلیل آن‌ها را هنگام دور ریختن باید جدا از پسماندهای تر قرار داده و حتی اصولی‌تر است که هر کدام از آن‌ها را جدای از دیگری قرار دهیم. برای توضیح بهتر می‌توان گفت اگرچه پسماند کاغذ و پسماند پلاستیک هر دو در دسته پسماندهای خشک قرار می‌گیرند، اما باید هنگام تفکیک، پسماندهای کاغذ را در کیسه‌ای جدای از پسماند پلاستیک قرار داد زیرا از این طریق کار تفکیک این دو پسماند دقیق‌تر انجام شده و عملیات بازیافت آن‌ها بهتر انجام می‌شود.

 مثلاً در فرآیند تولید کاغذ که نوعی پسماند خشک به حساب می‌آید، جنگل‌های بسیاری نابود می‌شوند و چون جنگل‌ها عمده‌ترین تولیدکنندگان اکسیژن و هوای پاک هستند، با نابودی آن‌ها می‌توان گفت ریه‌های زمین نابود می‌شود؛ بنابراین کاهش میزان تولید کاغذ از طریق افزایش بازیافت کاغذهای باطله کمک بسیاری به حفظ جنگل‌ها و در واقع حفاظت از سلامتی خودمان می‌کند.

زباله‌ تجدیدناپذیر یعنی چه؟

نکته مهم دیگر در رابطه با کاهش میزان پسماندهای خشک، کاهش استفاده و در نتیجه کاهش میزان تولید زباله‌های تجدید ناپذیر است. شاید بپرسید زباله‌های تجدیدناپذیر یعنی چه؟

زباله‌های تجدیدناپذیر بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ سال طول می‌کشد تا در طبیعت تجزیه شوند. به همین دلیل به آن‌ها «تجدیدناپذیر» گفته می‌شود. این زباله‌ها عامل بسیاری از آلودگی‌های روی زمین هستند و موجب ایجاد بیماری در انسان نیز می‌شوند؛ بنابراین لازم است برای کمک به سلامت خودمان تا بیشترین حد ممکن مصرف آن‌ها را کم کنیم. از جمله این پسماندها می‌توان به پلاستیک‌ها اشاره کرد. پلاستیک‌ها علاوه بر تجزیه‌ناپذیری، موجب بروز انواع بیماری‌ها از جمله سرطان‌ها می‌شوند. اصلی‌ترین عامل برای کم کردن این عوارض، کاهش استفاده از آن‌ها است. این کاهش می‌تواند از هنگام خرید (با نپذیرفتن کیسه یا ظروف پلاستیکی) آغاز شود و تا حذف استفاده در موارد دیگر مانند استفاده از ظروف پلاستیکی یک بار مصرف یا استفاده مجدد از آن‌ها ادامه پیدا کند.