پاییز سال گذشته چه کسی میتوانست تصور کند که بشریت با چه بحرانی عالمگیری روبرو خواهد بود. آنچه رخداد نشان میدهد که هیچ یک از سیستمهای کشورداری و شهرگردانی آماده چنین بحران فراگیری نبودند. معدودی از سیستمهای مدیریتی توانستند واکنشی سریع به شرایط نشان دهند اما در نهایت که هیچ شهر و کشوری بیخسارت نماند و تاریخ بشر با یکی از گردنههای عجیب زندگی روبرو شد. امروز مجید فراهانی، ناظر رئیس شورای شهر تهران در امور محاسبات و پایش عملکرد شورای شهر تهران در گزارشی که ظهر دیروز در ساختمان شورا ارائه شد خبر از خسارت ۴ هزار و ۵۰۰ میلیارد به شهرداری تهران داد و پیشبینی کرد که این خسارت به ۹ هزار میلیارد خواهد رسید.
تهران زیر ضرب کرونا
کرونا حالا جز نفر نفر کشته در شهر تهران آسیبهای دیگری نیز به همراه داشته است. در کنار وضعیت بحرانی بسیاری از کسب و کارها، نگهداری شهرها زیر ضرب کرونا سختتر از همیشه شده است. مجید فراهانی، رئیس کمیته بودجه و نظارت مالی شورای شهر درباره وضعیت بودجه ۱۴۰۰ گفت: «۷ موضوع در بودجه سال آینده در نظر گرفتیم و جزو الزامات است. از ابتدای اسفند ۹۸، کل سال ۹۹ و بخشی از سال ۱۴۰۰ درگیر کرونا هستیم. کرونا ضربه زیادی به بسیاری مشاغل و همچنین شهرداری وارد کرد.»
حالا شهرداری وضعیت متفاوتی دارد و هر چند مسئولیهای اجتماعی در این دوره نیز افزایش پیدا کرده است. فراهانی در این باره گفت: «هر چند شهرداری مسئولیت قانونی در این زمینه ندارد ولی نمیتواند بیتفاوت باشد و مسئولیت اجتماعی در این زمینه دارای اهمیت است. در طول این ایام افرادی که به گرمخانهها و مراکز بهاران مراجعه میکنند بیشتر شده است. به جای اینکه پروژه جدید داشته باشیم تمرکز بر پروژههای نیمه تمام داریم. طی شش ماه اول سال ۱۳۹۹ حدود ۳۸ درصد تحقق بودجه نداشتیم. در حال حاضر بر پروژههای کوچک مقیاس محلی تمرکز میکنیم که این مشکلات نیز احصا شده است. بحث سال سوم برنامه توسعه را داریم و تکالیف و عقبماندگی دو سال گذشته را باید در بودجه ۱۴۰۰ بپردازد.»
به فکر افزایش درآمد
شهرداریها حالا در فکر راههای درآمدی جدید هستند. از سوی دیگر بسیاری از شهرداری در تلاشاند که معوقات دولت به شهرهای را وصول کنند. سیستم حمل و نقل شهر تهران که یک سالی است با کرونا درگیر شده یکی از نقاطی است که شهرداری تهران میکوشد هر چه سریعتر توسعه و گسترش آن را اجرایی کند. از سویی شهرداریها حالا با مصوبه جدید مجلس شورای اسلامی و حذف شدن از برخی تصمیمگیریهای اقتصادی شهر زیر فشار دیگری هستند.
رئیس کمیته بودجه و نظارت مالی شورای شهر تهران در این باره گفت: «برای سال آینده درآمدهای جدید هم مطرح است. مصوبه هفته گذشته مجلس هم دست ما را میبندد و باید به فکر درآمدهای جدید مانند استارت آپها، پارک حاشیهای و وصول بدهیهای دولت برای تهاتر باشیم. وضعیت کرونا باعث شد بسیاری از درآمدهای شهرداری از بین برود ولی هزینهها پا برجاست؛ مثلاً درآمد برج میلاد از همایش بوده و برنامه خاصی اجرا نشده و همچنین فعالیتهای سازمان ورزش هم دارای وقفه است. افرادی که استخدام هستند حقوق میگیرند ولی درآمدی وجود ندارد.»
خسارت کرونایی شهر
مجید فراهانی، عضو شورای شهر درباره بودجه کرونا برای سال ۱۴۰۰ گفت: «حدود ۲۰۰ میلیارد تومان هزینه مستقیم در ستاد شهرداری برای مقابله با کرونا پرداخت شده است. باوجود پیشبینی دولت که از محل صندوق ذخیره ارزی برای کرونا در نظر گرفته است اما پولی از این محل به شهرداری پرداخت نشده و جای گلهمندی است اما در هزینههای غیر مستقیم حدود ۴ هزار و ۵۰۰ میلیارد به شهرداری تهران خسارت وارد شده است و پیشبینی میشود ۹ هزار میلیارد خسارت غیر مستقیم ناشی از کرونا به شهرداری تحمیل شود.»
کرونا حالا شهرها را از جنبههای مختلفی تحت فشار گذاشته و نگهداری آنها را سختتر از پیش کرده است، تهران در این وانفسای کرونایی حالا با مشکلاتی دیگری همچون کاهش اختیارات شوراهای شهر و کمک نکردن دولت هم روبرو است.